Bé yêu của bạn bỗng nhiên nấc cụt liên tục khiến bạn lo lắng không yên? Nấc cụt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là hiện tượng khá phổ biến, tuy thường không gây nguy hiểm nhưng cũng khiến cha mẹ băn khoăn. Hiểu được nguyên nhân và cách xử lý đúng cách sẽ giúp bạn xoa dịu cơn nấc cụt của bé một cách nhanh chóng và an toàn. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nấc cụt ở trẻ, từ nguyên nhân, cách xử trí cho đến khi nào cần đưa bé đi khám. Cùng tìm hiểu nhé!
Nguyên nhân gây nấc cụt ở trẻ em
Vậy tại sao trẻ con lại bị nấc cụt? Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này, và hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn áp dụng biện pháp xử lý phù hợp. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp nhất:
Trẻ bú sai tư thế
Khi bú bình, nếu tư thế không đúng, bé có thể nuốt phải nhiều không khí vào dạ dày. Lượng không khí dư thừa này gây áp lực lên cơ hoành, dẫn đến co thắt và tạo ra tiếng nấc cụt. Tương tự, khi bú mẹ quá nhanh hoặc bú ngay sau khi khóc, bé cũng dễ nuốt phải không khí và bị nấc.
Trào ngược dạ dày thực quản
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa còn non yếu, dễ xảy ra hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản. Axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản gây kích ứng và cũng là một nguyên nhân phổ biến gây nấc cụt ở trẻ.
Thay đổi nhiệt độ đột ngột
Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, đặc biệt là khi trời trở lạnh, có thể khiến cơ hoành của bé bị kích thích và gây ra nấc cụt. Việc giữ ấm cho bé là rất quan trọng để phòng tránh tình trạng này.
Các nguyên nhân khác (dị ứng, hen suyễn…)
Ngoài ra, nấc cụt cũng có thể là triệu chứng của một số bệnh lý như dị ứng thức ăn, hen suyễn, hoặc do nhiễm trùng đường hô hấp. Tuy nhiên, những trường hợp này ít gặp hơn.
Cách xử trí khi trẻ bị nấc cụt
Khi bé bị nấc cụt, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản và an toàn sau đây để giúp bé dễ chịu hơn:
Cho trẻ ngừng bú và ợ hơi
Nếu bé bị nấc cụt khi đang bú, hãy dừng lại và cho bé ợ hơi. Động tác này giúp giải phóng lượng khí dư thừa trong dạ dày, giảm áp lực lên cơ hoành và làm dịu cơn nấc. Bạn có thể vỗ nhẹ lưng bé theo chiều từ dưới lên trên để giúp bé ợ hơi dễ dàng hơn.
Bịt tai/mũi cho trẻ
Một mẹo dân gian được nhiều người áp dụng là dùng tay bịt nhẹ tai hoặc mũi của bé trong khoảng 30 giây. Cách này được cho là giúp kích thích dây thần kinh phế vị, làm giảm co thắt cơ hoành. Tuy nhiên, cần thực hiện nhẹ nhàng và không nên bịt quá chặt.
Thay đổi tư thế bú bình
Nếu bé thường xuyên bị nấc cụt sau khi bú bình, hãy thử thay đổi tư thế cho bú. Đảm bảo đầu bé cao hơn thân và bình sữa nghiêng một góc để sữa chảy đều, tránh cho bé nuốt phải không khí.
Cho trẻ uống nước từng ngụm nhỏ
Đối với trẻ lớn hơn một chút, bạn có thể cho bé uống từng ngụm nước nhỏ. Nước giúp làm dịu kích ứng ở thực quản và có thể giúp giảm nấc cụt.
Cho trẻ ăn chút đường (trẻ ăn dặm)
Với trẻ đã bắt đầu ăn dặm, bạn có thể cho bé ngậm một chút đường. Vị ngọt của đường được cho là có tác dụng làm giảm co thắt cơ hoành.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Hầu hết các trường hợp nấc cụt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đều vô hại và tự khỏi sau vài phút. Tuy nhiên, bạn cần đưa bé đi khám bác sĩ nếu:
-Nấc cụt kéo dài hơn 48 giờ: Nếu bé nấc cụt liên tục trong hơn hai ngày, có thể có nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn cần được kiểm tra.
-Bé có biểu hiện khó chịu hoặc quấy khóc dữ dội: Nấc cụt thông thường không gây đau đớn, nhưng nếu bé tỏ ra khó chịu, quấy khóc nhiều, bỏ bú hoặc nôn trớ, hãy đưa bé đi khám ngay.
-Nấc cụt kèm theo các triệu chứng khác: Chẳng hạn như sốt, ho, khó thở, hoặc thay đổi hành vi bất thường.
-Nấc cụt ảnh hưởng đến giấc ngủ và việc ăn uống: Nếu nấc cụt khiến bé khó ngủ, bỏ bú hoặc ăn ít, bạn cũng nên đưa bé đến gặp bác sĩ.
Phòng ngừa nấc cụt ở trẻ em
Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn nấc cụt, nhưng áp dụng các biện pháp sau sẽ giảm thiểu đáng kể nguy cơ bé yêu bị nấc cụt:
– Giữ ấm cho trẻ, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột
Nhiệt độ thay đổi đột ngột là một trong những nguyên nhân chính gây nấc cụt ở trẻ. Do đó, hãy giữ ấm cho bé, đặc biệt là vùng bụng và ngực. Khi thời tiết chuyển lạnh, hãy mặc thêm áo ấm cho bé và đảm bảo nhiệt độ phòng ổn định, tránh để bé bị nhiễm lạnh. Khi ra ngoài, cần che chắn cẩn thận cho bé, đặc biệt là vùng đầu và cổ. Tránh cho bé tiếp xúc trực tiếp với gió lạnh hoặc điều hòa nhiệt độ quá thấp.
– Cho trẻ bú đúng cách, hạn chế nuốt không khí
Đối với trẻ bú mẹ: Đảm bảo bé ngậm bắt vú đúng cách, miệng bé bao phủ toàn bộ quầng vú, không chỉ núm vú. Điều này giúp bé bú hiệu quả hơn và tránh nuốt phải không khí.
Đối với trẻ bú bình: Chọn bình sữa có van chống sặc và chống đầy hơi, giữ bình sữa nghiêng một góc khoảng 45 độ để sữa luôn ngập núm vú, tránh tạo bọt khí. Nên cho bé ợ hơi giữa cữ bú và sau khi bú xong. Không nên để bé bú quá nhanh hoặc bú khi đang khóc.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để có cái nhìn chuyên sâu hơn về vấn đề nấc cụt ở trẻ nhỏ, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện ngắn với bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, chuyên khoa Nhi tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM.
Câu hỏi: “Thưa bác sĩ, nhiều cha mẹ rất lo lắng khi con bị nấc cụt. Vậy nấc cụt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nguy hiểm không ạ?”
Bác sĩ Hoa: “Nấc cụt là hiện tượng sinh lý thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Đa phần các trường hợp nấc cụt đều lành tính và tự khỏi sau vài phút. Cha mẹ không cần quá lo lắng trừ khi nấc cụt kéo dài hơn 48 giờ hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường khác như sốt, khó thở, nôn trớ nhiều.”
Câu hỏi: “Bác sĩ có lời khuyên nào dành cho cha mẹ khi con bị nấc cụt?”
Bác sĩ Hoa: “Khi bé bị nấc cụt, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản như cho bé ợ hơi, thay đổi tư thế bú, cho bé uống nước ấm (nếu bé đã đủ lớn). Tuyệt đối không nên làm bé giật mình, kéo lưỡi bé hoặc cho bé uống nước lạnh. Nếu nấc cụt kéo dài hoặc bé có biểu hiện bất thường, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn cụ thể.”